Spirometria to badanie, które polega na pomiarze objętości powietrza, jakie pacjent jest w stanie wydmuchnąć z płuc przy maksymalnym wysiłku oddechowym. Badanie to pozwala ocenić funkcjonowanie dróg oddechowych oraz diagnozować choroby płuc. Spirometria jest bezbolesna i nieinwazyjna, trwa zwykle kilka minut.
Spirometria – co to za badanie?
Spirometria to badanie wydolności płuc, polegające na pomiarze objętości powietrza, jakie pacjent jest w stanie wydmuchnąć z płuc przy maksymalnym wysiłku oddechowym. Badanie to jest wykonywane za pomocą specjalnego urządzenia zwanych spirometrem i pozwala na ocenę funkcjonowania dróg oddechowych oraz diagnozowanie chorób płuc, takich jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc czy choroby śródmiąższowe płuc. Spirometria jest bezbolesna i nieinwazyjna, a jej wyniki są istotne w procesie diagnostyki i leczenia chorób płuc.
Jak wygląda badanie?
Podczas badania spirometrycznego, pacjent siada wygodnie na krześle i zaczyna oddychać przez ustnik, który jest podłączony do spirometru. Następnie, po głębokim wdechu, pacjent wykonuje maksymalne wydechy, starając się jak najdłużej i jak najmocniej wypchnąć powietrze z płuc. Ten proces powtarzany jest kilka razy, a każde wykonanie nazywane jest próbą. Czasem badanie może wymagać również wykonania kilku wdechów na zmianę z wydechami.
Całe badanie trwa zwykle kilka minut i jest całkowicie bezbolesne. Po zakończeniu badania, lekarz ocenia wyniki i porównuje je z normami dla wieku, płci i wzrostu pacjenta, aby określić stan funkcjonowania dróg oddechowych i diagnozować ewentualne choroby płuc.
Wskazania do wykonania spirometrii
Spirometria jest badaniem wydolności płuc i może być zalecana w celu diagnozowania i monitorowania różnych chorób płucnych, takich jak:
- Astma – spirometria pomaga określić, jak mocno zwężają się oskrzela w reakcji na bodźce, co jest charakterystyczne dla astmy.
- Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – spirometria pozwala na ocenę stopnia upośledzenia przepływu powietrza w płucach i pomaga w diagnozowaniu POChP.
- Choroby śródmiąższowe płuc – spirometria może pomóc w ocenie zaburzeń wentylacji płucnej u pacjentów z chorobami śródmiąższowymi płuc.
- Choroby układu oddechowego związane z pracą – spirometria jest polecana dla pracowników narażonych na wdychanie substancji chemicznych lub innych szkodliwych substancji w celu wykrycia chorób płuc związanych z pracą.
- Monitorowanie leczenia – spirometria pozwala na ocenę skuteczności leczenia chorób płucnych i określenie, czy dawki leków są odpowiednie dla pacjenta.
Ostatecznie, spirometria może być zalecana również w innych przypadkach, w których istnieje podejrzenie chorób płucnych, takich jak duszność, kaszel lub innych problemów z oddychaniem.
Jak przygotować się do spirometrii?
Przed wykonaniem spirometrii należy poinformować lekarza o wszelkich chorobach lub dolegliwościach, jakie pacjent ma. Należy również przestrzegać kilku zasad przygotowania:
- Należy unikać jedzenia ciężkich posiłków, picia kawy, herbaty i napojów alkoholowych co najmniej na godzinę przed badaniem.
- Jeśli pacjent ma na co dzień przepisane leki, powinien skonsultować się z lekarzem przed badaniem, aby ustalić, czy należy je zażywać przed lub po badaniu. Niektóre leki mogą wpłynąć na wyniki spirometrii.
- Przed badaniem nie powinno się palić papierosów, ponieważ dym papierosowy może wpłynąć na wyniki badania.
- W dniu badania należy ubrać się wygodnie i luźno, aby móc swobodnie oddychać.
- W przypadku, gdy pacjent przebył ostatnio chorobę związaną z układem oddechowym, taką jak przeziębienie lub zapalenie oskrzeli, powinien o tym poinformować lekarza, ponieważ może to wpłynąć na wyniki badania.
Przestrzeganie tych zasad pomoże w uzyskaniu dokładnych wyników spirometrii i zapewni ich jak najlepszą interpretację przez lekarza.
Spirometria normy
Normy dla wyników spirometrii różnią się w zależności od wieku, płci, wzrostu i innych czynników.
Oto przykładowe normy spirometrii dla dorosłych:
- Objętość wydechowa pierwszosekundowa (FEV1) – powinna wynosić co najmniej 80% przewidywanej wartości dla danej osoby.
- Pojemność życiowa (VC) – powinna wynosić co najmniej 80% przewidywanej wartości dla danej osoby.
- Siła mięśni oddechowych – wartości powinny wynosić co najmniej 80% przewidywanej wartości dla danej osoby.
Przewidywane wartości dla danej osoby zależą od wieku, płci, wzrostu i masy ciała. Zwykle wyniki spirometrii są interpretowane przez lekarza lub specjalistę od chorób płuc, którzy mogą dokładniej ocenić wyniki na podstawie tych czynników i porównać je z wartościami normatywnymi.