Tomografia komputerowa – zastosowanie, rodzaje i przebieg badania

Tomografia komputerowa (TK) to rodzaj badania obrazowego, który wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie i specjalne oprogramowanie komputerowe do tworzenia precyzyjnych obrazów wewnętrznych struktur ciała. Tomografia komputerowa jest jednym z najważniejszych narzędzi diagnostycznych w medycynie i pozwala na wczesne wykrycie chorób.

Tomografia komputerowa – co to za badanie?

Tomografia komputerowa w skrócie nazywana TK,  to badanie obrazowe, do tworzenia bardzo szczegółowych, trójwymiarowych obrazów wewnętrznych struktur ciała. Podczas badania pacjent leży na specjalnym stole, który przesuwa się przez otwór wokół maszyny tomograficznej. W trakcie badania emitowane są serie promieni rentgenowskich, a komputer przetwarza te informacje w trójwymiarowy obraz wewnętrznych organów i tkanek ciała. TK pozwala na dokładne zobrazowanie różnych narządów i tkanek, w tym mózgu, klatki piersiowej, jamy brzusznej, miednicy, kości i stawów.

Jak wygląda badanie tomografii komputerowej?

Podczas badania tomografii komputerowej, pacjent leży na specjalnym stole, który przesuwa się przez otwór wokół maszyny tomograficznej. Przed rozpoczęciem badania pacjent może być poproszony o zdjęcie ubrań, biżuterii i innych metalowych przedmiotów, ponieważ mogą one wpłynąć na jakość obrazu. W przypadku niektórych badań może być również wymagane przyjęcie środka kontrastującego, który pozwala na lepszą wizualizację określonych tkanek.

Podczas badania pacjent musi pozostać nieruchomy, aby uzyskać najwyższą jakość obrazu. Czas trwania badania zależy od rodzaju badania i liczby wykonywanych serii promieni rentgenowskich. Zazwyczaj trwa ono od kilku do kilkudziesięciu minut. Po zakończeniu badania pacjent może wrócić do normalnych czynności bez żadnych ograniczeń. Lekarz lub technik radiolog może poprosić pacjenta o pozostanie w pobliżu przez kilka minut lub godzin, aby monitorować go w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów niepożądanych związanych z wypitym środkiem kontrastującym.

Wskazania do wykonania badania tomografii komputerowej

Tomografia komputerowa (TK) jest diagnostyczną metodą obrazowania, najczęściej wykonywana jest w przypadku:

• Urazów głowy, klatki piersiowej, brzucha lub miednicy
• Podejrzenia chorób układu oddechowego, takich jak zapalenie płuc lub rozedma
• Podejrzenia chorób układu moczowo-płciowego, takich jak kamienie nerkowe lub choroba nowotworowa
• Podejrzenia chorób układu pokarmowego, takich jak choroba Crohna, choroba wrzodowa lub raka jelita grubego
• Podejrzenia choroby nowotworowej – TK może pomóc zobaczyć, czy istnieją zmiany w strukturach anatomicznych ciała i w przypadku nowotworów, może pomóc zobaczyć, jakie są ich rozmiary i lokalizacja.
• Planowanej operacji – ułatwi planowanie i przeprowadzenie operacji.
• Oceny skuteczności leczenia – czy istnieją jakieś zmiany w strukturach anatomicznych.

Jak przygotować się do tomografii komputerowej?

Przed badaniem należy poinformować lekarza o wszystkich chorobach, alergiach i przyjmowanych lekach, a także metalowych elementach typu implant zęba. W zależności od rodzaju badania, może być konieczne ograniczenie spożywania pokarmów przed jego wykonaniem.

Przed badaniem należy również usunąć wszelkie metalowe przedmioty, takie jak biżuteria, zegarki, klucze itp. Zazwyczaj pacjent proszony jest do specjalnej szatni, gdzie może pozostawić wszelkie  metalowe przedmioty oraz ubranie. Pacjent może również zostać poproszony o założenie specjalnego fartucha/ubrania medycznego.

W przypadku badania jamy brzusznej lub miednicy, pacjent będzie poproszony o wypicie specjalnego roztworu przed badaniem, aby lepiej widzieć narządy wewnętrzne. Podobnie jest w przypadku TK mózgu.

Pacjent powinien poinformować technika radiologicznego lub lekarza wykonującego badanie, jeśli jest w ciąży lub podejrzewa ciążę, ponieważ promieniowanie rentgenowskie może być szkodliwe dla płodu. Przed badaniem pacjent często musi opróżnić pęcherz, zwłaszcza w przypadku badania miednicy. Wszelkie szczegółowe instrukcje dotyczące przygotowania do badania tomografii komputerowej powinny być przedstawione przez lekarza lub technika radiologicznego przed rozpoczęciem badania. W każdym przypadku decyzja o wykonaniu badania tomografii komputerowej powinna zostać podjęta przez lekarza na podstawie indywidualnych potrzeb pacjenta.