Choroba Parkinsona, jest dosyć znanym schorzeniem które spowodowane jest zwyrodnieniem ośrodka układu nerwowego. Jak objawia się choroba Parkinsona i czy można ją skutecznie leczyć?
Choroba Parkinsona – czym właściwie jest?
Choroba Parkinsona, jest schorzeniem które dotyczy ośrodkowego układu nerwowego, a konkretnie układu ruchowego. Osoby chorujące na Parkinsona, zmagają się z nieodwracalnym niszczeniem perikarionów neuronów dopaminergicznych, które występują w istocie czarnej śródmózgowia.
Chorobę Parkinsona w 1817 roku rozpoznał i zdiagnozował James Parkinson, dlatego też nazwa schorzenia pochodzi od nazwiska tego londyńskiego lekarza. Z Parkinsonem, zmaga się 1% populacji w wieku 40-60 lat, ale zdarzają się również przypadki pojawienia się choroby u osób młodszych. „11 kwietnia od 1997 roku obchodzony jest Światowy Dzień Choroby Parkinsona”
Parkinson i jego stadium choroby
Choroba Parkinsona, jest schorzeniem które postępuje niezwykle wolno, i często diagnozowana jest w sytuacji gdy ponad połowa neuronów jest już niszczona. Warto jednak wziąć pod uwagę iż stadia choroby Parkinsona dzieli się na:
- Stadium prodromalne – faza początkująca, rzadko dająca objawy. Zazwyczaj pierwsze symptomy choroby, są uznawane za starzenie, lub gorsze samopoczucie.
- Stadium ruchowo wczesne – pojawiają się charakterystyczne objawy, które rozwijały się latami w organizmie. W tej fazie najczęściej jest stawiana diagnoza. Zazwyczaj objawy wiążą się z spowolnieniem ruchu, mowy.
- Stadium zaawansowane – jak sama nazwa wskazuje, objawy są już zaawansowane i mocno odczuwalne. Na tym etapie często leczenie jest już ciężkie. Oprócz dolegliwości ruchowym, otępienia, braku równowagi, dochodzi huśtawka nastroju, depresja czy skurcze mięśni. Na tym etapie chory często wymaga pomocy osób trzecich.
- Stadium mocnych objawów – etap w którym objawy są tak silne, iż chory jest albo lezący albo wymaga poruszania się na wózku inwalidzkim. Niestety potrzebna tutaj jest opieka całodobowa, chory nie jest w stanie sam funkcjonować. Bardzo często na tym etapie, rodzina decyduje się na fachową pomoc.
Jakie są przyczyny powstania choroby Parkinsona?
Niestety mimo wielu badań, nie znaleziono konkretnej przyczyny choroby. Domniema się, iż przyczyna mogą być geny. Jednak oprócz uwarunkowań genetycznych, wpływ może mieć także środowisko, infekcje i choroby.
Ważnym czynnikiem jest również dopamina, która z wiekiem znacznie maleje, jednak do chwili obecnej nie ma badań które potwierdzają jej wpływ na chorobę Parkinsona.
Objawy choroby – na co zwrócić szczególną uwagę?
Choroba Parkinsona rozwija się stopniowo, a jej objawy potęgują się powoli. Taki stan może trwać nawet kilka lat. Pierwszymi objawami jakie często są bagatelizowane, jest delikatne spowolnienie ruchów, niezgrabność. Z czasem może pojawić się problem z pisownią, a także problem z równowagą. Do charakterystycznych objawów należą także:
- Sztywność
- Problemy z węchem
- Zaparcia
- Łojotokowe zapalenie skóry
- Niestabilność postawy
- Ślinotok
- Zwiększona potliwość
- Przodopochylenie sylwetki
- Osłabiona pamięć
- Spowolnione mruganie
- Cicha i niewyraźna mowa
- Drżenie
- Bezsenność
- Problemy z pamięcią
Postępująca choroba, bardzo często w zaawansowanym stadium, wymaga pomocy przy codziennym funkcjonowaniu.
Leczenie choroby Parkinsona
W leczeniu tej choroby, najważniejszą kwestia jest wczesna diagnoza. Postawiona diagnoza w etapie poczatkującym, pozwala skutecznie leczyć, stosując:
- Farmakologię
- Rehabilitację
- Zabieg operacyjny
W pierwszej kolejności, na początku choroby Parkinsona, zastosowanie znajduje leczenie dopaminergiczne. Dobierana zostaje odpowiednia dawka, która może z czasem zostać zwiększana. Jednak ten typ leczenia, zdecydowanie ułatwia funkcjonowanie osoby chorej. Niestety należy liczyć się z tym, iż jest to leczenie tymczasowe, i prędzej czy później mogą pojawić się inne objawy np. drżenie rąk czy spowolnienie.
Rehabilitacja jako forma leczenia, również jest bardzo ważnym elementem. Pomaga nie tylko zadbać o kondycję i prawidłowe funkcjonowanie, ale również wpływa na psychikę pacjenta i samopoczucie. Specjalne dobrane ćwiczenia, zabiegi czy masaże opóźniają postęp choroby.
W przypadku operacji, stosowana ona jest niezwykle rzadko. Polega ona na przeszczepie płodowej istoty czarnej. Taki przeszczep odpowiada za produkcję dopaminy. Niestety wciąż ta metoda nie jest potwierdzona badaniami. Operacja jest eksperymentalna, i stosuję się ja tylko u pacjentów z zaawansowaną chorobą Parkinsona.
Możliwe jest również zastosowanie zabiegu DPS, który polega założeniu elektrod stymulujących określone części mózgowia, która generuje impulsy elektryczne. Generator impulsów jest specjalnie programowany przez neurologa, który dobiera indywidualne ustawienia.
Warto zaznaczyć iż forma leczenia dopierana jest indywidualnie do każdego pacjenta. Wpływ na to ma nie tylko zaawansowanie choroby, ale także objawy, wiek czy stan zdrowia ogólny pacjenta.
Jakie są rokowania?
Choroba Parkinsona nie wpływa na długość życia, tylko na jego jakość. Z racji spowolnionego rozwijania choroby, osoby z Parkinsonem są w stanie przed większy okres choroby zajmować się samym sobą. Nie potrzebują pomocy rodziny, bliskich czy osób trzecich. Bardzo ważna jest wczesna diagnoza i rehabilitacja, która jest w stanie maksymalnie opóźnić postęp choroby.
Dieta przy chorobie Parkinsona ma znaczenie
Dieta w chorobie Parkinsona może okazać się bardzo cenna. Wykazano iż spożywanie flawonoidów, przeciwutleniaczy i witaminy B6 znacznie obniża ryzyko wystąpienia choroby. Zaleca się aby unikać jaj, mleka, czerwonego mięsa, oraz masła. Najlepszym rodzajem diety, będzie dieta śródziemnomorska.
Opieka nad osobą chorującą na Parkinsona – na co zwrócić uwagę?
Osoby które podejmują się opieki nad osobą chorująca na Parkinsona, powinny wykazać się nie tylko dużą empatią ale również cierpliwością. Przede wszystkim konieczne jest dostosowanie mieszkania. Warto zabezpieczyć wszystkie rzeczy, które przy upadku mogą spowodować uraz. Dobrym pomysłem będzie również zastosowanie w zaawansowanym etapie plastikowych kubków, czy talerzy. Oprócz dostosowania mieszkania, należy również pomyśleć o domowej rehabilitacji, masażach.
Warto poprosić o pomoc pielęgniarkę środowiskową. Konieczne jest tez odbywanie wizyt lekarskich z osobą chorą, aby zapoznać się z leczeniem. Warto wziąć pod uwagę zmienność nastrojów osoby chorującej na Parkinsona, może to być powodem zdenerwowania, frustracji a nawet zniechęcenia do opieki. Decyzja dotycząca opieki, musi być bardzo dobrze przemyślana, ponieważ wiąże się to nie tylko z dodatkowymi obowiązkami, ale również z rezygnacją z wielu przyjemności. Osoba z zaawansowanym stadium nie może zostać sama.
