Operacja bariatryczna, znana również jako chirurgia otyłości, to procedura chirurgiczna stosowana w leczeniu nadmiernej otyłości. Polega na zmniejszeniu rozmiaru żołądka lub zmianie sposobu, w jaki pokarm jest trawiony i wchłaniany, aby ograniczyć spożycie i wchłanianie kalorii. Operacja bariatryczna jest często stosowana jako metoda skutecznego leczenia otyłości i jej powikłań, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca i nadciśnienie.
Operacja bariatryczna – na czym polega?
Operacja bariatryczna polega na wykonaniu zmian anatomicznych w układzie pokarmowym w celu zmniejszenia spożycia pokarmu, absorpcji kalorii i utraty wagi. Istnieje kilka różnych procedur bariatrycznych, z których najpopularniejsze to:
- Roux-en-Y gastric bypass: Ta procedura polega na utworzeniu małego worka żołądkowego, który jest połączony bezpośrednio z jelitem cienkim. Pozostała część żołądka i początkowy odcinek jelita cienkiego są omijane. To zmniejsza ilość spożywanego pokarmu i ogranicza wchłanianie kalorii.
- Sleeve gastrectomy: W tej procedurze usuwa się około 75-80% żołądka, pozostawiając jedynie wąski rurkowaty fragment. Zmniejsza to objętość żołądka i zmniejsza apetyt, co prowadzi do ograniczenia spożycia pokarmu.
- Adjustable gastric banding: W tej procedurze umieszcza się elastyczny pas (bandaż) wokół górnej części żołądka, tworząc małą komorę na pokarm. Pas można regulować, aby kontrolować przepływ pokarmu. Ogranicza to ilość spożywanego pokarmu.
Operacja bariatryczna nie jest jednak rozwiązaniem samo w sobie. Wymaga to również zmiany stylu życia, takich jak zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i regularne kontrole lekarskie, aby osiągnąć długoterminowe efekty i utrzymanie utraty wagi. Przed podjęciem decyzji o operacji bariatrycznej, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem specjalistą, który dokładnie oceni sytuację i pomoże wybrać odpowiednią procedurę dla danego pacjenta.
Jakie są wskazania i przeciwwskazania do operacji bariatrycznej?
Wskazania do operacji bariatrycznej mogą obejmować:
- Otyłość kwalifikującą się do operacji: Osoby z otyłością o wskaźniku masy ciała (BMI) powyżej 40 lub o BMI powyżej 35 z towarzyszącymi chorobami związanymi z otyłością, takimi jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, ciśnienie wewnątrzczaszkowe, choroba układu oddechowego czy choroba stawów, mogą być kandydatami do operacji bariatrycznej.
- Brak skuteczności innych metod leczenia: Osoby, które nie osiągnęły wystarczającej utraty wagi poprzez zmiany stylu życia, diety, programy treningowe lub leczenie farmakologiczne, mogą być rozważane do operacji bariatrycznej.
- Wsparcie psychiczne: Osoby z odpowiednim wsparciem emocjonalnym i psychologicznym, które są gotowe podjąć długoterminowe zobowiązanie w zakresie zmiany stylu życia i przestrzegania zaleceń pooperacyjnych, mogą być odpowiednimi kandydatami do operacji bariatrycznej.
Przeciwwskazania do operacji bariatrycznej mogą obejmować:
- Niemożność przystosowania się do zmiany stylu życia: Osoby, które nie są gotowe na konieczność wprowadzenia trwałych zmian w diecie, aktywności fizycznej i nawyków żywieniowych, mogą nie być odpowiednimi kandydatami do operacji bariatrycznej.
- Poważne choroby układu sercowo-naczyniowego lub innych schorzeń, które zwiększają ryzyko operacji.
- Choroby związane z układem pokarmowym, takie jak choroba wrzodowa, choroba Crohna czy niedrożność jelit, które mogą zwiększać ryzyko powikłań operacyjnych.
- Zaburzenia psychiczne nieleczone lub słabo kontrolowane, takie jak choroba afektywna dwubiegunowa czy zaburzenia jedzenia, mogą być przeciwwskazaniem do operacji bariatrycznej.
Decyzję o przystąpieniu do operacji bariatrycznej podejmuje lekarz specjalista na podstawie kompleksowej oceny pacjenta, uwzględniając jego stan zdrowia, historię medyczną, wsparcie emocjonalne i gotowość do wprowadzenia zmian w stylu życia.
Operacja bariatryczna – kiedy jest refundowana przez NFZ – warunki
Warunki refundacji operacji bariatrycznej przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) mogą różnić się w zależności od konkretnych wytycznych i przepisów obowiązujących w danym kraju. Oto ogólne warunki, które często muszą być spełnione, aby uzyskać refundację operacji bariatrycznej:
- Wskaźnik masy ciała (BMI): W większości przypadków wymaga się, aby pacjent miał wskaźnik masy ciała (BMI) powyżej określonego poziomu, zwykle wynoszącego 40 lub więcej. W niektórych przypadkach, jeśli występują poważne choroby związane z otyłością, dopuszcza się niższy poziom BMI (np. 35 lub więcej).
- Przeciwwskazania medyczne: Pacjent musi spełniać określone kryteria medyczne i nie być obciążony poważnymi przeciwwskazaniami do operacji bariatrycznej. Wymagane może być dostarczenie dokumentacji medycznej potwierdzającej występowanie chorób związanych z otyłością i konieczność leczenia operacyjnego.
- Niepowodzenie leczenia zachowawczego: W niektórych przypadkach pacjent musi wykazać, że próbował skutecznie leczenia otyłości za pomocą metod nieoperacyjnych, takich jak zmiana stylu życia, dieta, programy treningowe czy leczenie farmakologiczne, ale nie osiągnął trwałej utraty wagi.
- Ocena specjalisty: Decyzję o konieczności operacji bariatrycznej i możliwości jej refundacji podejmuje lekarz specjalista, który przeprowadza odpowiednią ocenę medyczną, analizuje historię medyczną pacjenta i uwzględnia lokalne wytyczne NFZ.
Ważne jest skonsultowanie się z lekarzem specjalistą oraz uzyskanie informacji od lokalnego oddziału NFZ w celu uzyskania szczegółowych informacji na temat możliwości refundacji operacji bariatrycznej.
Skierowanie odgrywa dużą rolę
Oprócz powyższych warunków, należy również udać się do swojego lekarza rodzinnego, i poprosić o skierowanie z kodem E66. Kod E66 kieruje nas do specjalisty bariatry, który zajmuje się leczeniem otyłości. Mając takie skierowanie, znacznie zwiększamy swoje szanse na refundację operacji bariatrycznej. Ostateczną decyzję oczywiście podejmuje lekarz bariatra.
Operacja bariatryczna nie jest drogą na skróty
Wbrew temu co się słyszy, operacja bariatryczna nie jest drogą na skróty w odniesieniu do utraty wagi. Choć może ona pomóc w znacznym zmniejszeniu wagi i poprawie zdrowia, to nadal wymaga zaangażowania i zmiany stylu życia ze strony pacjenta. Operacja bariatryczna może być pomocna w redukcji objętości żołądka lub ograniczeniu wchłaniania pokarmu, ale nie rozwiązuje ona problemów związanych z nawykami żywieniowymi, aktywnością fizyczną i emocjonalnym podejściem do jedzenia.
Po operacji bariatrycznej pacjenci muszą przestrzegać specjalnej diety, dostosować swoje nawyki żywieniowe, często zmienić swój styl życia i zwiększyć aktywność fizyczną. Regularne kontrole lekarskie oraz wsparcie dietetyka i psychologa mogą być niezbędne, aby osiągnąć długotrwały sukces i utrzymanie utraty wagi.
Operacja bariatryczna jest narzędziem, które pomaga w procesie zmiany stylu życia i utraty wagi, ale sama operacja nie gwarantuje trwałych rezultatów. Kluczowe jest konsekwentne przestrzeganie zaleceń medycznych, uczestnictwo w programach rehabilitacyjnych i wsparcie psychologiczne, aby osiągnąć i utrzymać zdrową wagę oraz poprawić ogólną jakość życia.
